Geluksprofessor Ruut Veenhoven: HR heeft direct invloed op geluk

Pieter Philippart interviewt  Professor Ruut Veenhoven voor het boek ‘Werkgeluk’ van Driessen HRM. Werkgeluk is hot. Moet HR dus nu vol voor het geluk van medewerkers gaan? Volgens geluksprofessor Ruut Veenhoven lijdt dat geen twijfel. “HRM’ers hebben direct invloed op het geluk van de medewerkers.”

The Godfather of Happiness studies’. Wikipedia hanteert deze metafoor om prof. dr. Ruut Veenhoven te omschrijven. Van origine socioloog, maar inmiddels al veertig jaar expert op het gebied van geluk. Hoe meet je geluk? Wat is bepalend? En hoe hangen levensgeluk en werkgeluk samen? Weinig facetten van geluk zijn nog niet onderzocht door Ruut Veenhoven.

Vanuit een ingetogen kamer op de tiende verdieping van de Erasmus Universiteit van Rotterdam kijkt Ruut Veenhoven uit over het geluk op de campus. “Geluk hangt in sterke mate af van bevrediging van je aangeboren behoeften. De mens heeft behoefte aan slaap, eten, drinken en warmte. Maar we hebben van nature ook behoefte aan saamhorigheid en waardering.” We hoeven niet allemaal de topaap op de rots te zijn, maar we willen ook niet onderaan de ladder staan, legt Veenhoven uit. “Maslow noemt dat allemaal ‘gebreksbehoeften’ en meent dat ‘groeibehoeften’ pas gaan spelen als we gebrek voorbij zijn. Als je honger hebt, maal je niet om zelfactualisering.”

Lekker bezig zijn belangrijk

Anders dan Maslow ziet Ruut Veenhoven zelfactualisering niet als iets uniek menselijks. “Dieren hebben ook een drang om hun vermogens te gebruiken; de kat blijft op muizen jagen, ook al staat er een volle voerbak bij de verwarming. Wel specifiek menselijk is dat we graag ons verstand gebruiken, want onze biologische specialisatie zit in ‘dat grote hoofd’. We willen lekker bezig zijn, vooral met ons verstand. Arbeid is een belangrijke manier om deze basisbehoefte te bevredigen.” Werk heeft volgens hem daardoor iets weg van sport. “De werkdruk, de concurrentie, het houdt ons lekker aan de gang. We werken niet alleen om geld en aanzien.”

Wat laat het onderzoek zien? Mensen die werken zijn gelukkiger dan mensen die niet werken. Sterker nog, mensen die fulltime of meer werken zijn gemiddeld gelukkiger dan mensen die parttime werken. Volgens Ruut Veenhoven hangt dit wel sterk samen met de Westerse meerkeuzemaatschappij. Voor landen waarin veel werken geen keuze maar pure noodzaak is, geldt dit minder.

Meten van werkgeluk

Ons werkgeluk is van invloed op ons levensgeluk, maar het werkt ook omgekeerd; als je voldoening schept in je leven als geheel straalt dat ook af op je werk. Dat maakt het lastig om metingen van werkgeluk te interpreteren. Als je veel gelukkige mensen in dienst hebt, kan een hoge score op arbeidstevredenheid verhullen dat de arbeidsomstandigheden eigenlijk niet zo best zijn. Omgekeerd geldt dat ook. Veenhoven: “Als je echt wilt weten wat de arbeidsomstandigheden doen met je medewerkers, moet je het verschil tussen geluk op het werk en privé meten. Dat kan met dagboeken, waarbij mensen aangeven wat ze op een dag gedaan hebben en hoe ze zich bij de verschillende activiteiten gevoeld hebben.”
Autonomie op het werk draagt niet alleen bij aan werkgeluk, maar heeft meestal ook nog een positief effect op de levensvoldoening.

HRM heeft direct invloed 

Moeten organisaties vol inzetten op het geluk van hun werknemers? “Ja!” antwoordt Ruut Veenhoven zonder enige twijfel. “Leidinggevenden en HRM’ers hebben direct invloed op het geluk van hun medewerkers. Allereerst door het bieden van goede arbeidsomstandigheden en door ervoor te zorgen dat de taken voldoende uitdaging inhouden, zonder mensen te overvragen. Verder kun je mensen ook stimuleren om zelf wat leukers van hun leven te maken, net zoals veel organisaties al doen op het vlak van gezondheid.”

“Er zijn allerlei cursussen en zelfhelptools om je levensvaardigheden te versterken en om erachter te komen waar je jezelf het beste bij voelt.” Dat kan onder meer met de ‘Gelukswijzer’, een website die Veenhoven heeft ontwikkeld samen met zorgverzekeraar VGZ. De insteek daarvan is om deelnemers meer zicht te geven op hun eigen geluk, zodat ze beter geïnformeerde levenskeuzes kunnen maken (www.gelukswijzer.nl). “Deze methodes zijn niet geschikt voor mensen die doodongelukkig zijn, maar kunnen mensen wel van een 6 naar een 7 helpen.”

Bron: klik hier